2018年7月25日付 Азатлык радиосы
Мәгариф белгечләреннән Русиядә ана телләрен укыту канунының нинди нәтиҗәләргә китерәчәген һәм бу вазгыятьтә нишләргә кирәкленен сораштык.
教育の専門家たちに、ロシアでの母語教育の法律がどのような結果をもたらすのか、そしてこの状況で何をする必要があるのかを我々は尋ねた。
Русия думасы 24 июльдә туган телләрне ихтыяри укыту канунын икенче укылышта, 25 июльдә өченче укылышта кабул итте. Федерация шурасында расланып, Русия президенты Владимир Путин имзасын алганнан соң тиздән ул гамәлгә керер дип көтелә.
ロシアの国会は、7月24日に母語の任意教育の法律を第二読会で、7月25日に第三読会で承認した。連邦院で承認され、ロシア大統領ウラジーミル・プーチンの署名を受けた後ただちに施行される見込みだ。
Әлеге канун нигезендә туган телләрне уку мәҗбүри булачак, әмма болай да мәҗбүри рәвештә укытылган урыс телен ана теле дип сайлап өстәмә рәвештә дә өйрәнү мөмкинлеге бирәчәк. Татар телен мотлак укыту тарафдарлары бу уку елы башыннан ук күп кенә татарлар үз балаларының туган теле буларак урыс телен сайлар дип борчыла, чөнки мәктәпне тәмамлаганда урыс теленнән БДИ тапшыру таләп ителә. Азатлык бу мәсьәләне күзәтеп баручы активистлардан яңа канун нинди нәтиҗәләргә китерәчәге һәм хәзерге вазгыятьтә милли телләрне саклап калу өчен ни эшләргә кирәклеге турында сорашты.
この法律に基づけば母語は必修になるが、もとより必修であるロシア語を母語として選んで、追加で学ぶことも可能だ。タタール語の必修に賛同する人々は、この年度の初めから多くのタタール人が自身の子供の母語としてロシア語を選ぶのではと心配している。というのも、学校を卒業する時にロシア語による統一国家試験を受験する必要があるからだ。我々は、この問題を注視している活動家に、新たな法律がどんな結果をもたらすのか、そして現在の状況で民族語を守るために何をする必要があるのかについて尋ねた。
Марат Лотфуллин, галим, милли мәгариф белгече: Икенче укылыш беренче варианттагыдан да куркынычрак, чөнки икенче укылышта туган телләрне уку да, шул исәптән дәүләт телләрен уку да төп мәктәп белән тәмамлана, 9нчы сыйныфтан соң укытылмый. Нәтиҗәдә татар теленнән югары белем алып булмаячак. Чөнки урта белем аттестатында татар теле дигән фән булмаячак. Һәм кешеләр татар теленнән югары белем ала алмаячак. Татар теле укытучылары булмаячак дигән сүз.
学者であり、民族教育専門家のマラト・ロトフッリン氏は次のように言う。「第二読会のものは、最初のものよりもひどいです。なぜなら第二読会では、（共和国の）国家語学習も含めて、母語学習も初等教育で終わり、第9学年から後は教えられないのです。結果として、タタール語の高等教育を受けることができなくなります。なぜなら、中等教育の成績証明書にはタタール語という科目がなくなるからです。そして、人々はタタール語の高等教育を受けることができなくなります。タタール語教師がいなくなるということです。」
 |
| マラト・ロトフッリン氏 |
Татар теле укытучылары булмаячак дигән сүз
タタール語の教師がいなくなるということだ
Икенче куркыныч: балалар туган тел буларак урыс телен укыячак. Чөнки урыс теленнән БДИ имтиханнары баллары теләсә кайсы югары уку йортына кергәндә конкурс баллары буларак исәпләнәчәк. Татарлар туган тел буларак урыс телен түгел, ә үз телләрен сайласалар урыс телен атнасына ике сәгатькә кимрәк укыячак булып чыга.
「二つ目の懸念は、子供たちが母語としてロシア語を学ぶようになることです。なぜなら、ロシア語による統一国家試験の成績は、どの高等教育機関に入る時にも試験の成績として考慮されるからです。タタール人たちは母語としてロシア語ではなく自身の言語（タタール語）を選択すれば、ロシア語を週に2時間少なく学ぶことになります。」
Туган телдә мәктәп ачу мөмкин булмаячак
民族語で学校を開くことは不可能になるだろう
Өченче куркыныч: бу канун нәтиҗәсендә мәктәпләрдә төрле фәннәрнең кайсы телдә укытылуы да ата-аналар тарафыннан сайлана. Элек мәктәпнең кайсы телдә укуын оештыручылар, муниципалитетлар, мәктәпләр үзләре билгеләгән булса, киләчәктә ата-аналар билгели торган булачак. Шулай итеп туган телдә мәктәп ачу мөмкин булмаячак. Алга таба бу канунны мәхкәмә аша гамәлдән чыгару юлларын, Европа кеше хокуклары мәхкәмәсендә бу мәсьәлә белән шөгыльләнәчәк адвокатлар эзләргә кирәк.
「三つ目の懸念は、この法律の結果、学校で様々な科目がどの言語で教えられるかも親によって決められるということです。以前は、学校がどの言語で教えるかを創立者、自治体、学校が自分で決定していましたが、これからは親が決定するようになるでしょう。こうして、民族語の学校を開くことは不可能になるでしょう。これから先、この法律を、司法を通して撤廃する道を、ヨーロッパ人権裁判所でこの問題に取り組む弁護士を探す必要があります。」
Руслан Айсин, сәясәт белгече, татар телен яклау төркеме активисты: Бу канун Русия президенты Владимир Путинның әйткән сүзләре аркасында кабул ителде. Чөнки Путинның ул сүзләре мәгариф канунына һәм Конституциягә каршы килә. Хокукый яссылыкны Путин сүзләренә яраклаштыру тырышлыгы шушы фаҗигале канунга китерде.
政治の専門家であるルスラン・アイスィン氏は、タタール語を守るグループの活動家だ。「この法律は、ロシア大統領ウラジーミル・プーチンの言葉によって承認されました。なぜなら、プーチンのその言葉は、教育法と憲法に反するからです。法的な観点をプーチンの言葉に適用させる試みが、この悲劇的な法律に至ったのです。」
 |
| ルスラン・アイスィン氏 |
Депутатлар канунны ана телләрен уку мәҗбүри булачак дип тәкъдим итсә дә, чынлыкта ул ихтыярилык принцибына нигезләнә. Туган телне уку мәҗбүри диелсә дә, татарлар туган тел буларак урыс телен укысын өчен этәргечләр әзерләп куелган.
「議員たちがこの法律を、母語は必修になるとして提案していますが、実際それは、任意性の原則に基づいています。母語は必修と言われていますが、タタール人たちが母語としてロシア語を学ぶようにするための動機付けが準備されていたのです。」
Дәүләт телләре дигән фән булмаячак
国家語という科目はなくなる
Икенчедән, дәүләт телләре дигән фән булмаячак, ә безнең Конституциягә, Русия мәгариф канунына күз салсаң, анда дәүләт телләре дигән нәрсә бар. Димәк дәүләт телләрен мәҗбүри укыту форматы бу канун кысаларыннан чыгарыла. Димәк, бер хокукый принцип юк ителә. Бу инде Конституциягә, федерализмга, республикаларның үзләренең кануни маддәләренә каршы килә. Нигәдер безнең депутатлар бу мәсьәләне игътибардан читтә калдырды.
「加えて、国家語という科目はなくなりますが、我々の憲法（タタールスタン憲法）やロシア教育法に目を向ければ、そこには国家語というものがあります。つまり、国家語を義務的に教える形式がこの法律の枠組みから外されるのです。つまり、ある法的な原則が無視されているのです。これは憲法に、連邦制に、諸共和国の法律の条文に反しています。なぜか我々の（タタールスタンの）議員らは、この問題に注意を向けていません。
Депутатлар моны компромисс дип тәкъдим итсә дә, чынлыкта бу - артка чигенү
議員らはこれを妥協として提示しているが、実際は後退である
Безнең депутатлар моны безгә компромисс вариант дип тәкъдим итсә дә, чынлыкта бу - артка чигенү. Бер генә түгел, ике адымга артка чигенү бу. Әле көзен күрербез, татарларның зур гына өлеше ана теле дип урыс телен сайлаячак. Болай да түрәләр татарны үз теленнән баш тартырга мәҗбүр итү өчен төрле механизмнар таба иде. Хәзер инде бу механизмнар канун белән ныгытылып куела.
「我々の議員らはこれを我々に妥協案として提示していますが、実際これは後退です。一歩だけでなく、二歩も後退しているのです。秋にはわかるでしょう。タタール人の多くが母語としてロシア語を選ぶということを。今までも、役人たちはタタール人に自身の言語の放棄を強制するために、さまざまな仕組みを考えていました。今やこの仕組みは法律によって強化されています。」
Минемчә, хәзер без бу мәсьәләгә киң җәмәгатьчелекне җәлеп итәргә тиеш. Без үз элитабызның бу проблемга әзерлексез булуын күрдек. Безнең элита хәзер системлы кризиста һәм ул үзенең системлы кризиста булуын хәтта аңламый да. Моны аңламагач ул үз стратениясен дә булдыра алмый. Чөнки син башта проблемны белергә, аннан аны чишү юлларын табарга тиеш. Ә болар проблемны күрми. Шулай итеп, алга таба ни эшлисен берсе дә белми. Бу хәлдә безнең зыялылар, җәмәгатьчелек ситуацияне үз кулына алырга тиеш. Хәзер татар ата-аналары белән эшне ныгытырга кирәк. Мәктәпләргә барып, анда төрле очрашулар уздырып аңлату эшләре алып барырга кирәк. Бу аңлату эшләре милли хәрәкәтнең бер принцибына әверелергә тиеш, чөнки хәзер милли хәрәкәт тә кризиста. Яңа сулыш кирәк, татар ата-аналары аша яңа сулыш килә алыр иде.
「私の考えるところでは、今私たちはこの問題に幅広い社会層を引きつけなければなりません。私たちは、自分たちのエリートがこの問題に対し不準備なのを目の当たりにしました。我々のエリートは今、組織的な危機にあり、そして組織的な危機にあることを理解してすらいないのです。これを理解せずには、戦略を立てることができません。なぜなら、まず問題を知って、それからそれを解決する道を見つけなければならないからです。しかし、これらの人々はその問題を見ていません。よって、今後何をすべきか誰も知らないのです。こうあっては、我々の知識人や世論は状況を自らの手に置かなければなりません。今、タタール人の親たちとの取り組みを強化しなければなりません。学校へ行って、様々な会を行なって、啓蒙を行なっていく必要があります。この啓蒙は、今や民族運動も危機にあるため、民族運動の原則とならなければなりません。新たな息吹が必要なのです。タタール人の親を通じて、新たな息吹がもたらされうるでしょう。」
Тел өчен көрәш безнең өчен берләшү процессы, берләшү идеясе була ала
言語のための戦いは、我々にとって団結の過程、団結の理念となりうる
Атнага бер-ике сәгать кенә татар телен уку безне коткармас. Әмма тел өчен көрәш безнең өчен берләшү процессы, берләшү идеясе була ала. Шулай ук безгә бу канун өчен Мәскәүдән компенсация сорарга кирәк. Әгәр дә татар теле мәҗбүри тел түгел икән, татар әдәбияты әдәбият дәресләрендә бер өлеш буларак укытылырга тиеш. Татарстанда яшәүче татарлар Шекспир һәм Лермонтов белән беррәттән Тукай, Җәлил, Дәрдманд, Такташны да укырга тиеш. Бу бик тә принципиаль мәсьәлә, чөнки әдәбият аша милли аң, милли караш та формалаша. Аны урыс телендә дә укытып була, чөнки әдәбият тарих белән беррәттән идеологиянең бер өлеше булып тора.
「週に一、二時間だけタタール語を学ぶのでは我々は救われないでしょう。しかし、言語のための戦いは我々にとって団結の過程、団結の理念となりえます。同様に、我々はこの法律のためにモスクワから補償を求める必要があります。もしタタール語が必修言語でないのなら、タタール文学は文学の授業の一部として教えられなければなりません。タタールスタンに暮らすタタール人たちはシェイクスピアやレールモントフとならんで、トゥカイ、ジャリル、デルドマンド、タクタシュも読まなければなりません。これは極めて重大な問題です。というのも、文学を通して民族意識、民族的な視点も形成されるからです。それはロシア語で教えることもできます。なぜなら文学は歴史と並んでイデオロギーの一部となっているからです。」
Бу акча белән генә хәл итә торган мәсьәлә түгел.
これはお金だけで解決する問題ではない
Ә бу канун белән беррәттән Русиядәге милли телләрне үстерү өчен федераль фонд булдыру карары әйбәт булса да, безнең проблемны хәл итми. Хәзер тынычландыру өчен бу фондка күпмедер акча бирергә мөмкиннәр, ә киләсе елда бу проблемның кискенлеге кимүгә, алар, гафу итегез, илдә кризис, акча юк, акчаны өстенлекле юнәлешләргә, социаль өлкәгә, ярлыларга ярдәм итүгә һәм башка, һәм башка нәрсәгә тотарга тиешбез, дип әйтергә мөмкиннәр.
「一方、この法律と並んでロシアにおける諸民族語の振興のために連邦基金を設立する決定がなされたのはよいことですが、我々の問題を解決するものではありません。まもなく、（騒ぎを）鎮静化させるためにこの基金にいくらかの資金が与えられるかもしれませんが、後年、この問題が鎮まるや、彼らは『すみません、国は今（経済）危機にあります、お金がありません、お金を優先的な方向へ、社会的な分野へ、貧しい人々への支援などなどに向けなければなりません』と言うこともあり得ます。」
Милли мәгарифне үстерү өчен Татарстанда да акча булуын күрәбез, әмма без аны куллана алмыйбыз. Чөнки ул акчаларны милли мәгарифкә куллану өчен хокукый, юридик нигез юк. Моның өчен канун, канун нигезләмәләре булырга тиеш. Кызганыч, бу акча белән генә хәл итә торган мәсьәлә түгел.
「民族教育振興のためのお金がタタールスタンにもあるように見えますが、私たちはそのお金を使えません。なぜなら、このお金を民族教育に使うための法的、司法的な根拠がないからです。このためには、法律、法的根拠付けがなければなりません。残念ながら、これはお金だけで解決する問題ではないのです。」
Хайбулла Алханаджиев, кумык җәмәгать эшлеклесе, "Безнең тел" оешмасы әгъзасы: Төрле төбәктә, төрле халыкларда тел мәсьәләсе төрле хәлдә. Әлбәттә, хәзер төп орым татарларга каршы юнәлгән, барыннан да бигрәк аларны Татарстан борчый, алар моның белән Татарстанны туктатырга тели. Чөнки Татарстан татар телен тиешле дәрәҗәгә, статуска күтәргән иде. Хәзер алар аны көчсезләндерергә тели.
クムク人の社会活動家であり、団体「我々の言語」のメンバーであるハイブッラ・アルハナジエフ氏は次のように言う。「様々な地方・民族によって、言語問題も様々な状況にあります。もちろん、今の主要な圧力はタタール人に対して向けられており、なによりも彼ら（連邦政府）はタタールスタンを気にしており、彼らはこれでタタールスタンを止めたがっています。なぜなら、タタールスタンはタタール語を必要な水準、地位に引き上げていたからです。今、彼らはそれを無力化しようとしているのです。」
 |
| ハイブッラ・アルハナジエフ氏 |
Ата-аналар үз балаларынаң ана теле дип урыс телен сайларга мәҗбүр булыр кебек
親たちは、自分の子供に母語としてロシア語を選ばざるをえなくなりそうだ
Әмма төрле төбәктә вазгыять төрлечә. Без, кумыклар үз җирләребездә дә азчылыкта калдык. Күпсанлы халыклар яшәгән Дагыстанда урыс теле, әлбәттә, милләтара аралашу теле буларак кулланыла. Кумык теле Икенче дөнья сугышында мондагы төп тел булса да. Ә татарлар 1990нчы елларда күршеләренә, чуашларга, удмуртларга да үз телләрен урта белем дәрәҗәсенә күтәрергә этәргеч булды. Ә хәзер бу канун нәтиҗәсендә анда да, бездә дә ата-аналар үз балаларына ана теле дип урыс телен сайларга мәҗбүр булыр кебек.
「しかし、地方によって状況は様々です。我々クムク人は、自らの地ですら少数民族にとどまりました。多くの民族が暮らすダゲスタンでは、民族間で交流する言語としてもちろんロシア語が使われます。クムク語は第二次世界大戦までこの地域での主要言語であったとしても、です。一方でタタール人は、1990年代に隣人たちであるチュヴァシ人、ウドムルト人にも、自身の言語を中等教育レベルに上げる刺激となりました。そして今、この法律の結果、そこでも、私たちのところでも、親たちが自分の子供に母語としてロシア語を選ばざるをえなくなりそうです。」
Хәзер төбәкләрдә бары тел мәсьәләсе белән генә шөгыльләнүче оешмалар төзергә кирәк. Алайса хәзерге оешмалар һәртөрле мәсьәлә белән шөгыльләнә. Ул оешмаларның үзәкләрендә белгечләр, ә аларның тирә ягында энтузиастлар булырга тиеш. Һәм ул оешмалар бар Русия күләмендә үзара берләшергә, бер-беренә ярдәм итәргә, һичьюгы проблемнар, аларны ничек чишүләре, яңа, заманча, интернет кебек коралларны кулланулары турында мәгълүмат уртаклашырга тиеш.
「現在、各地方で言語問題にだけ取り組む組織を立ち上げる必要があります。現在の組織はあらゆる問題に取り組んでいるからです。その組織の中心には専門家がいて、その周囲には熱心な人々がいなければなりません。そして、その組織はロシア規模で互いに団結し、互いに助け合い、問題はもちろんのこと、それをどのように解決するか、新らしく現代的な、インターネットのような手段を使うことについても情報を共有しなければなりません。」
Хәзерге шартларда безгә телне гамәли куллану мәсьәләсен куярга кирәк
現在の条件下で言語を実用的に使う問題を我々はを提起する必要がある
Телнең урыс теле белән көндәшлеге турында да уйларга кирәк. Бездә кумык телен урыс телен өйрәткән кебек бөтен грамматикасына, нечкәлекләренә өйрәтәләр. Ә тормышта ул белемнәрнең кирәге чыкмый. Нәтиҗәдә бөтен кызыксыну югала. Кумык телен өйрәнгән кеше хәтта ул телдә сөйләшә дә алмый. Хәзерге шартларда безгә телне гамәли куллану мәсьәләсен куярга кирәк. Кумыкча сөйләшергә өйрәнгән кешегә, теләсә, грамматиканы өйрәнү мөмкинлеге бирергә кирәк. Безнең төп проблем грамматика җитешсезлеге түгел, ә кешенең бу телдә сөйләшә алмавы. Кумык телен урыс теле дәрәҗәсендә өйрәтергә омтылу кешеләрне аннан читләштерә генә.
「言語のロシア語との競合ついても考える必要があります。私たちのところでは、ロシア語を教えるのと同様に、クムク語が文法全体にわたって詳しく教えられています。しかし、生活ではその知識の必要性は生じません。結果として、あらゆる興味が失われます。クムク語を学んだ人は、クムク語で話すことさえできません。現在の条件下で言語を実用的に使う問題を我々は提起する必要があります。クムク語で話すことを学んだ人に、必要であれば、文法を学ぶ機会を与えなければなりません。我々の根本的な問題は、文法の不足ではなく、人々がこの言語で話せないことです。クムク語をロシア語のようなレベルで教えることに努めることは、人々をクムク語から遠ざけるだけです。」
訳者：chippewa
原文：https://www.azatliq.org/a/29388567.html
ブログランキングに参加中です。
どちらかのバナーをクリックして、私たちの応援をよろしくお願いいたします！
そのほか、素敵なロシア・中央アジア情報にも出会えるかも？
そのほか、素敵なロシア・中央アジア情報にも出会えるかも？
0 件のコメント:
コメントを投稿